Czym są deski kompozytowe i z czego się składają
Deski kompozytowe to nowoczesne materiały budowlane, które od kilkunastu lat robią prawdziwą furorę na rynku. W skrócie? To połączenie włókien drewnianych (lub bambusowych) z polimerami – najczęściej polietylenem lub polichlorkiem winylu. Dodaj do tego mieszankę stabilizatorów UV, barwników, środków przeciwgrzybiczych i masz gotowy przepis na produkt, który wygląda jak drewno, ale nie wymaga od ciebie corocznego olejowania, malowania czy impregnacji.
Skład typowej deski kompozytowej to mniej więcej 60-70% włókien drewnianych i 30-40% tworzyw sztucznych. Ta proporcja nie jest przypadkowa – daje idealny balans między naturalnym wyglądem a trwałością.
Co ciekawe, wiele desek kompozytowych powstaje z materiałów z recyklingu – starych palet, odpadów drzewnych z tartaków czy nawet… plastikowych butelek! Niektórzy producenci szczycą się tym, że w jednej desce tarasowej o długości 4 metrów wykorzystują nawet 200 plastikowych butelek, które inaczej trafiłyby na wysypisko.
Technologia produkcji tych desek jest dość prosta w teorii, ale skomplikowana w praktyce. Wszystkie składniki miesza się pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze, a następnie wyciska przez specjalne formy, nadając im pożądany kształt i fakturę. Ten proces nazywa się ekstruzją i pozwala uzyskać jednolity materiał o powtarzalnych parametrach.
Deski kompozytowe dzielą się na kilka typów, w zależności od tego, czy są pełne, czy mają wewnątrz puste komory (tzw. deski komorowe). Te drugie są lżejsze i tańsze, ale mniej wytrzymałe. Jest jeszcze trzeci typ – deski kompozytowe z powłoką ochronną, która dodatkowo zabezpiecza je przed plamami, zarysowaniami i blaknięciem.
Dostępne grubości desek na rynku
Kiedy wchodzisz do sklepu budowlanego albo przeglądasz oferty online, możesz dostać zawrotu głowy od różnorodności dostępnych desek kompozytowych. Skupmy się na ich grubościach, bo to kluczowy parametr.
Najcieńsze deski kompozytowe mają około 15-20 mm grubości. Są lekkie i względnie tanie, ale ich zastosowanie jest ograniczone głównie do tarasów domowych, balkonów czy lekko obciążonych ścieżek ogrodowych. Nie polecam ich do miejsc z intensywnym ruchem – po prostu nie wytrzymają takiego obciążenia przez dłuższy czas.
Średniej grubości deski (21-25 mm) to najpopularniejszy wybór na rynku. Stanowią dobry kompromis między ceną a wytrzymałością i sprawdzają się w większości domowych zastosowań. Taka deska bez problemu wytrzyma zarówno rodzinne grillowanie, jak i bardziej intensywne użytkowanie.
Deski grube (26-30 mm) to już profesjonalny kaliber. Wykorzystuje się je w miejscach publicznych, takich jak restauracje z ogródkami, baseny czy pomosty. Ich zwiększona grubość przekłada się na większą sztywność i odporność na odkształcenia pod obciążeniem.
Na szczycie drabiny są deski bardzo grube (powyżej 30 mm), które spotyka się głównie w zastosowaniach komercyjnych i przemysłowych. Wytrzymują naprawdę duże obciążenia, ale są ciężkie i drogie.
Warto wspomnieć o jeszcze jednym aspekcie – deski o tej samej grubości mogą mieć różną konstrukcję. Deski pełne są cięższe i bardziej wytrzymałe niż deski komorowe o tej samej grubości. Dlatego zawsze pytaj sprzedawcę nie tylko o grubość, ale także o typ konstrukcji.
Co do wymiarów – standardowa szerokość desek kompozytowych waha się między 135 a 150 mm, choć na rynku dostępne są też węższe (90-120 mm) i szersze (do 200 mm). Długość najczęściej wynosi 2, 3, 4 lub 6 metrów, co pozwala na elastyczne dopasowanie do powierzchni tarasu.
Wpływ grubości na wagę i wytrzymałość deski
Grubość deski kompozytowej to nie tylko liczba na metce – to parametr, który ma ogromny wpływ na jej praktyczne właściwości. Zacznijmy od wagi, bo to pierwsza rzecz, którą odczujesz, próbując przenieść paczkę desek z samochodu na miejsce montażu.
Deska kompozytowa o grubości 20 mm i wymiarach 140×4000 mm waży około 10-12 kg (jeśli jest pełna) lub 7-9 kg (jeśli jest komorowa). Zwiększenie grubości do 25 mm podnosi wagę o około 25%, a do 30 mm – nawet o 50% w porównaniu z deską 20 mm. To spora różnica, szczególnie gdy musisz ułożyć kilkadziesiąt desek na dużym tarasie.
Ciężar to jedno, ale co z wytrzymałością? Tutaj obowiązuje prosta zasada – grubsza deska = większa sztywność i mniejsze ugięcie pod obciążeniem. Weźmy przykład: deska o grubości 20 mm ułożona na legarach rozstawionych co 40 cm ugnie się pod ciężarem dorosłego człowieka o kilka milimetrów. Ta sama deska, ale o grubości 25 mm, ugnie się znacznie mniej, a 30 mm praktycznie pozostanie sztywna.
To przekłada się bezpośrednio na komfort użytkowania. Nikt nie lubi chodzić po „sprężynującym” tarasie, prawda? Dlatego do miejsc intensywnie użytkowanych lepiej wybrać grubsze deski, nawet jeśli wiąże się to z wyższym kosztem.
Grubość wpływa też na odporność na uderzenia. Cienka deska łatwiej pęknie przy upadku ciężkiego przedmiotu. W praktyce oznacza to, że na tarasie, gdzie często przesuwasz meble albo gdzie bawią się dzieci, lepiej postawić na grubsze deski.
Nie można też zapominać o rozszerzalności termicznej. Wszystkie deski kompozytowe rozszerzają się i kurczą pod wpływem zmian temperatury, ale grubsze deski są bardziej stabilne wymiarowo. Oznacza to mniejsze ryzyko powstawania szczelin latem i wybrzuszeń zimą.
Ciekawostka – wytrzymałość deski nie zależy tylko od jej grubości, ale też od gęstości materiału i proporcji składników. Deska z większą zawartością włókien drewnianych będzie lżejsza, ale mniej odporna na wilgoć, podczas gdy deska z większą zawartością polimerów będzie cięższa, ale bardziej odporna na warunki atmosferyczne.
Standardy jakości i normy techniczne
Kupując deski kompozytowe, warto wiedzieć, jakim standardom powinny odpowiadać. Nie wszystkie produkty na rynku są sobie równe, a zrozumienie norm technicznych może uchronić cię przed kosztownymi rozczarowaniami.
W Europie kluczową normą dla desek kompozytowych jest EN 15534, która określa właściwości materiałów drewnopochodnych (Wood-Plastic Composites, WPC). Norma ta definiuje takie parametry jak:
- Wytrzymałość na zginanie (test, podczas którego deska jest obciążana do momentu pęknięcia)
- Moduł sprężystości (określa sztywność materiału)
- Odporność na poślizg (szczególnie ważna na tarasach zewnętrznych)
- Odporność na uderzenia
- Stabilność wymiarowa przy zmianach temperatury i wilgotności
Dobrej jakości deska kompozytowa o grubości 25 mm powinna wytrzymać obciążenie punktowe minimum 400 kg/m² bez trwałych odkształceń. Przy rozstawie legarów 40 cm, ugięcie nie powinno przekraczać 2 mm pod standardowym obciążeniem.
Równie istotna jest klasa reakcji na ogień. Większość desek kompozytowych ma klasyfikację Efl lub Dfl-s1, co oznacza, że są trudnopalne, ale nie niepalne. To ważne przy projektowaniu tarasów przy grillach czy kominkach zewnętrznych.
Warto też zwrócić uwagę na certyfikaty środowiskowe, jak FSC (Forest Stewardship Council) czy PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification), które gwarantują, że drewno użyte do produkcji pochodzi z odpowiedzialnie zarządzanych lasów.
Na polskim rynku spotkasz też oznaczenia CE, które informują, że produkt spełnia minimalne wymagania bezpieczeństwa określone w dyrektywach Unii Europejskiej. Nie jest to jednak samo w sobie świadectwo wysokiej jakości – to raczej „przepustka” pozwalająca na legalną sprzedaż produktu w UE.
Dobry producent powinien dostarczyć ci kartę techniczną produktu, zawierającą wszystkie istotne parametry i wyniki testów. Jeśli sprzedawca nie może lub nie chce udostępnić takich informacji, to czerwona flaga.
Warto też pamiętać, że normy techniczne to jedno, a realne zachowanie materiału w twoich konkretnych warunkach to drugie. Dlatego zawsze pytaj o referencje i przykłady realizacji, najlepiej takich, które mają za sobą kilka sezonów użytkowania.