Czym są deski kompozytowe i dlaczego wymagają specjalnych systemów mocowania
Deski kompozytowe to materiał, który zawojował rynek tarasowy w ostatnich latach. I nie ma się co dziwić. To połączenie drewna (najczęściej w formie mączki drzewnej) z tworzywami sztucznymi (zwykle polietylen lub polipropylen), które daje wyjątkowe właściwości użytkowe.
Wyobraź sobie taras, który nie wymaga corocznego olejowania, nie szarzeje z czasem i nie łapie drzazg. Brzmi jak marzenie? Właśnie to oferują deski kompozytowe. Ale ta nowoczesność ma swoje wymagania.
Dlaczego nie możemy po prostu przykręcić ich jak zwykłych desek? Odpowiedź jest prosta – struktura kompozytu różni się od litego drewna. Te deski pracują inaczej pod wpływem zmian temperatury. Rozszerzają się i kurczą bardziej niż drewno naturalne. Gdybyśmy przykręcili je na sztywno, po kilku sezonach zobaczylibyśmy wypaczenia, pęknięcia i odkształcenia.
Dodatkowo, większość desek kompozytowych ma specjalnie zaprojektowane krawędzie – rowki, wpusty czy zagłębienia. Nie są to ozdoby – to celowo zaprojektowane elementy pod dedykowane systemy mocowania.
Kolejny powód? Estetyka. Kto chciałby patrzeć na widoczne wkręty na swoim wymarzonym tarasie? Systemy montażowe do desek kompozytowych zwykle działają na zasadzie mocowania ukrytego, co daje gładką, jednolitą powierzchnię bez widocznych elementów łączących.
Wreszcie – gwarancja. Producenci desek kompozytowych zazwyczaj warunkują zachowanie gwarancji od zastosowania ich autorskich lub rekomendowanych systemów mocowania. Użycie niewłaściwych klipsów czy wkrętów może skutkować utratą gwarancji, nawet jeśli początkowo wszystko wygląda dobrze.
Różnice między mocowaniem desek kompozytowych a drewnianych
Tradycyjne deski tarasowe z drewna zwykle mocuje się bezpośrednio do legarów za pomocą wkrętów. Widoczne łebki wkrętów to cecha charakterystyczna drewnianych tarasów. W przypadku kompozytów sprawa wygląda zupełnie inaczej.
Przede wszystkim, w przypadku desek kompozytowych unikamy bezpośredniego przewiercania. Dlaczego? Bo to osłabia strukturę materiału i tworzy potencjalne miejsca, przez które może wnikać wilgoć. A tego nie chcemy.
Zamiast tego stosujemy systemy klipsów – małych, ale niezwykle ważnych elementów, które trzymają deski na miejscu, a jednocześnie pozwalają im na mikroruchy wynikające ze zmian temperatury. To jak danie deskom odrobiny swobody w sztywnych ramach.
Druga kluczowa różnica to dylatacje. Przy układaniu drewna naturalnego zostawiamy minimalne szczeliny między deskami, głównie po to, by woda mogła swobodnie spływać. Przy kompozytach te szczeliny muszą być większe i precyzyjnie zaplanowane. Dlaczego? Bo kompozyt potrafi się rozszerzać nawet o kilka milimetrów na metr długości!
W drewnianych tarasach deski często układa się „na styk” do ściany budynku. W przypadku kompozytu to błąd – konieczne jest zostawienie odstępu dylatacyjnego, zwykle około 1 cm. Bez tego deski mogą się wypaczyć, unieść lub nawet uszkodzić fasadę budynku podczas upalnych dni.
Warto też wspomnieć o podkonstrukcji. Legary pod deski drewniane mogą być rozstawione co 50-60 cm. Kompozyty, mimo swojej wytrzymałości, wymagają gęstszego rozstawu legarów – zwykle co 30-40 cm. To dlatego, że są nieco bardziej elastyczne niż lite drewno.
No i wreszcie – w przypadku drewna, jeśli dojdzie do uszkodzenia, zawsze możemy deskę przeszlifować. Z kompozytem taka operacja jest niemożliwa lub bardzo ograniczona. Dlatego system mocowania musi zapewniać możliwość łatwej wymiany pojedynczej deski bez konieczności demontażu całej powierzchni.
Wpływ odpowiedniego systemu mocowania na trwałość tarasu
Zły system mocowania to jak budowanie domu na piasku – prędzej czy później pojawią się problemy. W przypadku tarasów kompozytowych, właściwe mocowanie to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim trwałości.
Po pierwsze, dobry system mocowania zapobiega tzw. „klawiszowaniu” desek. Zjawisko to występuje, gdy deski nie są równomiernie przytwierdzone i przy chodzeniu uginają się nadmiernie lub wydają charakterystyczne odgłosy. Klipsy o odpowiedniej konstrukcji zapewniają równomierny docisk i eliminują ten problem.
Kolejna sprawa to wentylacja. Wielu właścicieli tarasów nie zdaje sobie sprawy, jak ważna jest cyrkulacja powietrza pod deskami. Niewłaściwe mocowanie może ograniczać przepływ powietrza, co sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów, nawet w przypadku materiałów odpornych na wilgoć jak kompozyty. Dobre systemy mocowania uwzględniają potrzebę wentylacji.
Ochrona przed wodą to kolejny aspekt. Woda to naturalny wróg każdej konstrukcji zewnętrznej. Odpowiednie klipsy montażowe nie tylko utrzymują deski na miejscu, ale też tworzą między nimi szczeliny o idealnej szerokości. Dzięki temu woda nie zalega na powierzchni i szybko odpływa, co znacząco wydłuża żywotność tarasu.
Nie możemy też zapominać o obciążeniach. Taras to miejsce, gdzie stawiamy meble, grilla, czasem nawet jacuzzi. Dobry system mocowania rozkłada te obciążenia równomiernie na całą konstrukcję, zapobiegając lokalnym odkształceniom czy uszkodzeniom.
Systemy mocowania wpływają również na stabilność całej konstrukcji. Pamiętajmy, że taras to system naczyń połączonych – deski, legary, fundamenty. Kiepskie mocowanie może sprawić, że nawet najlepsze deski kompozytowe zaczną się wypaczyć lub przesuwać, tworząc nierówną i niebezpieczną powierzchnię.
Wreszcie – odporność na warunki atmosferyczne. Dobrej jakości klipsy i wkręty powinny być wykonane z materiałów odpornych na korozję, najlepiej ze stali nierdzewnej. Rdza to cichy zabójca tarasów – najpierw niszczy elementy mocujące, a potem atakuje sąsiadujące materiały.
Ciekawostka, o której mało kto pamięta: właściwy system mocowania może też zmniejszyć hałas generowany podczas chodzenia po tarasie. Te irytujące skrzypienia i stukania to często efekt niewłaściwego montażu, a nie wady samych desek.
Właściwie dobrany i zamontowany system mocowania desek kompozytowych to inwestycja, która zwraca się wielokrotnie przez lata bezproblemowego użytkowania tarasu. To trochę jak z dobrymi butami – nie widać ich, gdy wszystko jest w porządku, ale od razu czujesz różnicę, gdy coś jest nie tak.